Önce bir uçak radar ekranından kayboldu, sonra diğeri. Ve hemen ardından kontrol merkezine bir tanık bildirimi geldi: “Gökyüzünden bir şeyler düşüyor!…” 11 Ağustos 1979’da Ukrayna’nın Dneprodzerzhinsk semalarında iki Tu-134 uçak çarpıştı. “Çarpışma gece gerçekleşti.
Reklam
Uçaklar saatte 800 km hızla gidiyordu. Yoğun bulutların içinde, 9.000 km yükseklikte birbirlerini göremediler. Biri diğerine dik açıyla çarparak pilot kabinini kesti. Uçaklar döndü ve kuyrukları birbirine dolandı. İlki havada parçalandı, ikincisi ise ölümcül bir pike sonrası yere çakıldı. Enkaz ve 178 ölü beden, 48 kilometrekarelik bir alana yayıldı.
Gökyüzünde sıkı çarpışma
Uçaklar Moldova ve Belarus sivil havacılık idaresine aitti. İlk uçak Çelyabinsk’ten Kişinev’e gidiyordu. İkinci uçak Taşkent’ten Minsk’e gidiyordu ve içinde Özbek futbol takımı Pakhtakor ve sıradan yolcular vardı. Kazanın suçlusu Harkov merkezindeki hava trafik kontrolörleriydi. İki rotanın kesişme süresini yanlış hesapladılar. Hatalarını fark ettiklerinde düzeltmeye çalıştılar: Belarus uçağına daha yüksek bir irtifaya tırmanması talimatını verdiler.
Ancak bu talimatı yerine getiren Tu-134 değil, yakınlarda bulunan üçüncü bir uçak olan Il-62 idi. Pilotun tepkisi, yanlışlıkla Tu-134’ün tepkisi olarak kabul edildi. Fırtına patladı, radyo iletişimi büyük ölçüde bozuldu, ancak bu, iki kontrolörü cezadan kurtaramadı. 15 yıl hapis cezasına çarptırıldılar. Cezayı sadece biri çekti. Diğeri cezanın başında hücresinde kendini astı.
Çifte trajedi
Pakhtakor’un ölümü, SSCB’de trajedinin yankılarını uyandırdı.
Takım, başarısının zirvesindeydi ve bir sonraki maç için Minsk’e uçuyordu.
Soruşturma açıklanmadı. Ancak 20 yıl sonra, başyargıç Leonid Chaykovsky, Belarus uçağının pilotunun suçlu olduğunu kabul etti. “Kara kutu” kayıtlarına göre, ünlü futbolcular uçakta olduğu için mürettebat havada eğleniyordu. Hepsi sarhoştu ve baş uçuş görevlisini ezdiler.
“Bunun gibi olaylarda her zaman ilk olarak hava trafik kontrolörü sorumludur,” diyor Avintel Havacılık Teknolojisi İttifakı Genel Müdürü Viktor Nitka:
“O dönemde çarpışma uyarı sistemi hatalıydı ve kontrolörleri uçakların birbirine yaklaştığı konusunda uyarmadı.
Ayrıca, kontrol merkezlerindeki cihazlar, uçaklara daha yakından bakmaya henüz izin vermiyordu, bu nedenle kontrolör, uçakları doğru irtifaya göre ayıramıyordu. Her durumda, pilot talimatlara uymak zorundadır. Kurallar böyle.”
